El Kaide lideri Eymen El-Zevahiri, Pazar günü CIA’in Afganistan’da insansız hava aracı ile düzenlediği saldırıda öldürüldü. ABD Başkanı Joe Biden, televizyonlardan canlı yayımlanan konuşmasında, “Adalet yerini buldu ve bu terörist lider artık yok” dedi.
Konuşmasında operasyonun detaylarına da yer veren Biden, “Başkan Bush, Obama ve Trump dönemlerinde bıkıp usanmadan Zevahiri’yi aramıştık. İstihbarat ekibimiz bu yılın başlarında Zevahiri’nin yerini tespit etti. Aile üyeleriyle yeniden bir araya gelmek için Kabil’in merkezine taşınmıştı” dedi.
Biden konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bu görev dikkatle planlandı, diğer sivillere zarar verme riskini titizlikle en aza indirdi ve bir hafta önce, koşulların uygun olduğu söylendikten sonra, onun işini bitirmek için son onayı verdim ve görev başarılı oldu.”
Biden, operasyonda aile üyelerine zarar gelmediğini ve sivil can kaybı yaşanmadığını da sözlerine ekledi.
2011’de ABD güçlerinin Usame bin Ladin’i öldürmesinin ardından El Kaide’nin başına geçen Zevahiri’nin, 2001’de yaklaşık 3 bin kişinin hayatını kaybettiği 11 Eylül saldırılarının organizatörü olmakla suçlanıyordu.
Uluslararası haber ajanslarına konuşan üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, Zevahiri’nin Afghanistan’ın başkenti Kabil’de bir evin balkonunda öldürüldüğünü söyledi.
Sahada Amerikan askerlerinin olmadığını sözlerine ekleyen yetkili, Zevahiri’nin Afganistan’daki varlığının, Taliban’ın 2020’de Katar’ın başkenti Doha’da ABD ile imzaladığı ve ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin yolunu açan anlaşmanın “açık ihlâli” olduğunu kaydetti.
Biden’ın konuşmasından önce bir Taliban sözcüsü, ABD’nin Pazar günü Kabil’in bir yerleşim bölgesinde İHA saldırısı düzenlediğini açıklamıştı. Sözcü, saldırının, “uluslararası hukukun açık ihlali” olarak nitelendirmişti.
Sözcü, “Bu tür eylemler son 20 yılın başarısız deneyimlerinin tekrarıdır. ABD’nin, Afganistan’ın, bölge ülkelerinin çıkarlarına ters düşmektedir” dedi.
ANALİZ: John Sudworth, BBC News, Washington
ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin yarattığı kaostan neredeyse bir yıl sonra, bu anın Joe Biden için sembolik anlamı büyüktü. 2011’de başkan yardımcısı olarak, Usame Bin Ladin’i öldürme operasyonu sırasında o ünlü fotoğrafta yer alan kişi, şimdi başkan olarak mevcut El Kaide liderinin insansız hava aracıyla öldürüldüğünü ilan ediyor.
Ancak, kendisine yönelik desteği artırmanın dışında bunun ne anlama gelebileceği sorgulandığında, daha stratejik bir soru beliriyor. Üst düzey Taliban liderlerinin Zevahiri’nin Kabil’deki varlığı hakkında ne kadar bilgiye sahip oldukları ve ne tür yardımlar sağladıkları konusunda spekülasyonlar olacak.
Arka plan brifinglerinde, üst düzey ABD’li yetkililer, insansız hava aracı saldırısından sonra Taliban üyelerinin, oradaki varlığına dair kanıtları gizlemek amacıyla evini ziyaret ettiğini söyledi.
Zevahiri’nin planlamaya yardım ettiği ve Başkan Biden’ın bu geceki konuşmasında yoğun bir şekilde atıfta bulunulan 11 Eylül saldırılarından 20 yıldan fazla bir süre sonra, bir Taliban hükümeti yeniden iktidarda ve ABD, kara birliklerinin geri çekmesine rağmen, geniş yürütme yetkisi altında ölümcül askeri eylemlerine devam ediyor.
“Terörle mücadele” sürüyor.
El Kaide’nin baş ideoloğu
Eymen El-Zevahiri, Mayıs 2011’de ABD güçleri tarafından Usame Bin Ladin’in öldürülmesinin ardından El Kaide’nin liderliğini devraldı.
Bundan önce Zevahiri, genellikle Bin Ladin’in sağ kolu ve El Kaide’nin baş ideoloğu olarak anılırdı.
Bazı uzmanlar, ABD’deki 11 Eylül 2001 saldırılarının arkasındaki “operasyonel beyin” olduğuna inanıyor.
Zevahiri, 2001 yılında ABD hükümeti tarafından açıklanan ve 22 kişinin yer aldığı “en çok aranan terörist” listesinde Bin Ladin’in ardından ikinci sırada yer aldı ve başına 25 milyon dolar ödül kondu.
Usame bin Ladin gibi o da, 11 Eylül saldırılarının ardından ABD’nin Afganistan’ı işgali sonrası saklanmaya başlamıştı.
