Adalet Bakanlığı, adli birimlere ait verilere dayanarak hazırlanan 2020 yılı Adalet İstatistikleri raporunu yayınladı. Raporda “Cumhurbaşkanına hakaret” suçunu düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 299’uncu maddesi ile ilgili veriler de yer aldı. Bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası öngörülen maddeyle ilgili açılan soruşturma sayısında Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçildiği 2014 yılından sonra yaşanan artış, 2020 raporuna da yansıdı.
BİR YILDA 31 BİN 297 SORUŞTURMA, 7 BİN 790 KAMU DAVASI
Gazete Duvar’dan Eren Topuz’un haberine göre 2020 raporuna göre bir yılda Cumhurbaşkanına hakaret suçundan açılan 31 bin 297 soruşturma savcılıklarda karara bağlandı. Bu soruşturmaların 9 bin 166’sında kovuşturmaya yer olmadığına, 7 bin 790’ında ise kamu davası açılmasına hükmedildi. Diğer soruşturmalarda ise yetkisizlik, görevsizlik, birleştirme ve başka büroya aktarma kararları verildi.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN DÖNEMİNDE TOPLAM 160 BİN 169 SORUŞTURMA, 35 BİN 507 KAMU DAVASI
Son verilerle birlikte Recep Tayyip Erdoğan’ın döneminde Cumhurbaşkanına hakaret suçundan savcılıklarda görülen toplam soruşturma sayısı ise 160 bin 169’a ulaştı. Bu suç kapsamında savcılıklar, 2014 yılında 682, 2015 yılında 7 bin 216, 2016 yılında 38 bin 254, 2017 yılında 20 bin 539, 2018 yılında 26 bin 115, 2019 yılında 36 bin 66 soruşturmaya bakmıştı. Bu süreçte açılan soruşturmaların 27 bin 717’sinde kamu davası açılmasına karar verilmişti. 2020 verileriyle birlikte Cumhurbaşkanı Erdoğan döneminde 299’uncu maddeden açılan kamu davası sayısı da 35 bin 507’ye yükselmiş oldu.
1107 ÇOCUK YARGILANDI, 10 ÇOCUK HAPİS CEZASI ALDI
Verilere göre 2014-2020 döneminde ceza mahkemelerinde toplam 299’uncu maddeden 38 bin 608 kişi yargılandı. Sanıkların 322’si 12-14 yaş arası, 785’i 15-17 yaş arası çocuk, 358’i ise yabancı uyruklu. Bu dönemde sonuçlanan davalarda 12 bin 881 kişiye çeşitli mahkûmiyet kararları çıktı. Hapis cezası verilen kişi sayısı ise 3 bin 625 oldu. Verilen hapis cezaları arasında 2017 yılında 12-14 yaş arası bir çocuk ve 15-17 yaş arası iki çocuk, 2019 yılında 15-17 yaş arası dört çocuk, 2020 yılında 15-17 yaş arası üç çocuk olmak üzere toplamda 10 çocuk bulunuyor. Aynı süreçte 11 yabacı uyruklu kişi de hapis cezasına çarptırıldı. Açılan davalarda 5 bin 660 kişi ise beraat etti.
ERDOĞAN, ‘BENİM HAKKIMDA AÇILMIŞ BÖYLE DAVALAR YOK’ DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler Zirvesi kapsamında gittiği ABD’de CBS kanalına verdiği röportajda gazeteci Margaret Brennan’ın “İnsan hakları örgütleri, sadece size hakaret etmekten dolayı 100 bin vatandaşın soruşturulduğunu söylüyor” sözlerini, “Siz bunlara inanıyorsunuz yani. Sizin o uluslararası kurumlar dediklerinize ben güvenmiyorum. Benim hakkımda açılmış böyle davalar falan yok. Bakın sizi de aldatıyorlar, siz de bunlara inanıyorsunuz. Bunları kaynağında araştırıyor musunuz?” şeklinde cevaplamıştı.
AVUKAT ÖZEL, 1 MİLYON 108 BİN LİRA AVUKATLIK ÜCRETİ TAHSİL EDİLDİĞİNİ AÇIKLAMIŞTI
Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın avukatı Ahmet Özel’in bu davalardan aldığı avukatlık ücreti de tartışma konusu olmuştu. CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, Özel’in Cumhurbaşkanına hakaret davalarında 38 milyon 980 bin lira avukatlık ücreti tahsil ettiği iddia etmişti. Özel ise iddialar üzerine yaptığı açıklamada “28 Aralık 2020 tarihi itibarıyla açtığımız icra takibi sayısı toplam 592 dosyadır. Bu durum UYAP kayıtlarında sabittir. 592 icra dosyasından toplam 285’i tahsil edilmiş ve kapatılmıştır. Bu dosyalardan bugüne kadar yaptığımız avukatlık ücreti tahsilatımız olan rakam 1 milyon 108 bin TL’dir. İcra işlemi açık olan 307 dosyadan da herhangi bir haciz işlemi yapılmamıştır. Kaldı ki Cumhurbaşkanımız adına kazandığımız davalarda lehimize takdir edilen avukatlık ücretlerinin tahsili için icra ve haciz işlemi yapmamak prensibimizdir” ifadelerini kullanmıştı.
İPTAL BAŞVURUSU REDDEDİLMİŞTİ
Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) yapılan Cumhurbaşkanına hakaret suçunu düzenleyen 299’uncu maddenin iptal edilmesi talebi ise AYM tarafından 14 Aralık 2016 tarihinde yapılan toplantıda reddedilmişti. İptal başvurusunun gerekçesinde kamu görevlilerine yönelik hakaret suçları bakımından farklı düzenleme yapılmasının eşitlik ilkesini ihlal ettiği, herhangi bir makama özel bir suç tipi oluşturulamayacağı, maddenin varlığının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) ihlali niteliği taşıdığı ve Anayasa’da istisnasız olarak düzenlenen ispat hakkının düzenlenmemiş olduğu belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2., 10. ve 39. maddelerine aykırı olduğu belirtilmişti.
AYM tarafından verilen kararda ise, “Kural ile devleti temsil eden Cumhurbaşkanı’nın şahsında devletin saygınlığına yönelik saldırının önlenmesi ve cezalandırılması amaçlanmaktadır. İtiraz konusu kuralla ifade özgürlüğüne yönelik bir sınırlama getirilmekte ise de söz konusu sınırlama, başkasının şöhret veya haklarının korunması ile kamu düzeninin korunmasını sağlamak amacıyla getirilmiş olup demokratik toplum düzeni bakımından alınması gereken tedbirler kapsamında kalmaktadır” ifadeleri kullanılmıştı.
TCK MADDE 299:
1) Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
2) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/35 md.) Suçun alenen işlenmesi hâlinde, verilecek ceza altıda biri oranında artırılır.
3) Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır.
