29 Mart 2024 - Hoş geldiniz

E. BÜYÜKELÇİ DR. A. BÜLENT MERİÇ YAZDI- RUSYA’NIN TEK ADAMI, UKRAYNA’DA TERS GİDEN İŞLER VE BUNDAN ALMAMIZ GEREKEN DERSLER

Ana Sayfa » DÜNYA » E. BÜYÜKELÇİ DR. A. BÜLENT MERİÇ YAZDI- RUSYA’NIN TEK ADAMI, UKRAYNA’DA TERS GİDEN İŞLER VE BUNDAN ALMAMIZ GEREKEN DERSLER

Eklenme : 16.02.2023 - 10:09

E. BÜYÜKELÇİ DR. A. BÜLENT MERİÇ YAZDI- RUSYA’NIN TEK ADAMI, UKRAYNA’DA TERS GİDEN İŞLER VE BUNDAN ALMAMIZ GEREKEN DERSLER

 

Güneydoğu Anadolu Bölgemizde depremin ve afet yönetimindeki beceriksizliğin yüreğimizi dağladığı bu dönemde bir dış politika yazısı kaleme almak zordur. Ancak yazacaklarımın ders almamız gereken bir yönetim anlayışının ortaya çıkarılması bakımından önemli olduğunu düşünüyorum. Ayrıca, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik silahlı saldırısının birinci yılının birkaç gün sonra tamamlanacağı aşamada, böyle bir değerlendirmenin yapılmasının savaşın sonucunun kestirilmesi açısından faydalı olacağı kanaatindeyim.

Bundan bir yıl önce Rusya, Ukrayna’nın Donbas bölgesindeki işbirlikçileri ve paramiliter güçleri sayesinde söz konusu bölgeyi fiilen denetim alanı altına almış, buralarda kukla cumhuriyetler ilan etmiş ve Ukrayna ile sınırına takriben 200000 askerden oluşan bir kuvveti yığmıştı. Bir orduya tekabül eden bu kadar büyük bir kuvvetin sınırda bulundurulması, Ukrayna’nın işgali niyetine işaret ediyordu. Rusya mağrurdu. Bu yeni kuvvet yapılanmasını arkasına alarak, hem NATO hem de ABD ile Avrasya’nın yeni güvenlik mimarisi ile ilgili bir pazarlık masası kurulmasını düşünüyordu. Ne var ki; Batı buna yanaşmadı ve Ukrayna’nın işgal planı devreye sokuldu.

Bugün itibarıyla ise, Rusya saldırıdan, savunma pozisyonuna gelmiştir. BBC’nin haberine göre, Rusya’nın Harkiv’e komşu Belgorod kentinde, Ukrayna füzelerine karşı sığınaklar inşa edilmektedir. Neden Rusya, Ukrayna’da böyle bir başarısızlıkla karşı karşıya kalmıştır?

1990’lı yılların başında SSCB’nin dağılması ve NATO ile doğrudan bir kara savaşına girilmesi ihtimalinin azalması üzerine Rusya, askeri alanda bir reform ve modernleşme sürecine girmiştir. 2008 yılında ise, “Yeni Bakış” isminde kapsamlı bir reform programı uygulamaya konulmuştur. Şeffaflıktan uzak biçimde yürütülen bu program uyarınca Rus ordusu profesyonelleştirilmiş, tümen seviyesindeki birlikler lağvedilerek çatışma alanına kolay intikal edebilen taktik tugaylara dönüştürülmüş, yeni nesil silahlar üretilmiş ve uzun soluklu bir hibrit savaşı, alanda yürütebilecek özel paramiliter gruplar oluşturulmuştur. Bu sayede Rusya, Suriye’de ve Ukrayna’nın Kırım ile Donbas bölgelerinde başarılı operasyonlar icra etmiştir.

20 Şubat 2022 günü Ukrayna’nın işgali başlatıldığında Kremlin, geçmişte elde edilen başarıların verdiği özgüvenle hareket ediyordu. Batılı istihbarat kaynaklarına göre, harekat planının güvenliğini sağlama mülahazasıyla, plan son günlere kadar Putin ve yakın çevresi dışında, Genelkurmay üst yönetimindeki generaller de dahil olmak üzere, birliklerden gizli tutulmuştu. Sınıra yığılmış olan birlik komutanları manevra için orada bulunduklarını düşünüyorlardı. Birlikler gerek asker gerekse silah ve mühimmat açısından yeterince tedarik alamamışlardı. Lojistik tedarik hatları teşekkül edilmemişti. Hatta işgalin ilk aylarında tek bir harekat merkezi bile oluşturulamamıştı. Öte yandan, Kremlin uzun süre saldırıyı bir “savaş” olarak tanımlamayıp, “özel harekat” kalıbında tuttuğu için bir olağanüstü hal durumunda sağlanabilecek hukuki, ekonomik ve maddi imkanlar silahlı kuvvetlerin emrine verilmemişti.

Kremlin, aldığı makyajlanmış istihbarata dayanarak Rusya’ya kıyasla çok zayıf teçhiz edilmiş bulunan Ukrayna ordusunun uzun süre dirençte bulunamayacağı, Batı’nın desteğinin devamlılık gösteremeyeceği ve bir noktada sona ereceği varsayımına göre hareket ediyordu. İstihbarata göre, Zelinsky’e olan kamuoyu desteği zayıftı ve Ukrayna’daki işbirlikçiler Rus kuvvetlerine Kiev’in yolunu açmaya hazırdılar. Harekat Planı’nın stratejik hedefi sadece bir kaç gün sürecek bir yıldırım harekatıyla Kiev’i ele geçirmek, Zelinsky yönetimini düşürerek ve yerine işbirlikçi bir yeni yönetim kurarak, Ukrayna’nın bütününü Rusya’nın denetimine almaktı. Kiev’in kısa sürede düşmesi beklendiği için, kara savaşına geçmeden önce Ukrayna’nın kritik alt yapısının havadan tahrip edilmesinden kaçınılması da öngörülmüştü. Moskova’nın askeri doktrinine ters düşen bu harekat planı uzun süre sadece liderin yakın çevresinin bilgisi ile sınırlı tutularak, askerlerin ve istihbaratçıların tartışmasına açılmamıştı.

Zira, tek adam yönetiminde liderin kararı esastı ve doğruydu.

Oysa Rusya’nın askeri doktrini bir “Özel Hazırlık Dönemi” ve bir “Savaşın Başlangıç Aşaması” öngörmekteydi. Birincisinde savaşta kullanılacak tüm kaynakların tedarik edilmesi, tasnifi, stoklanması ve birliklere yeterli miktarlarda tedariki; ikincisinde ise bir kara harekatına başlamadan önce muhasımın hava savunma sistemleri ile birlikte, kritik alt yapısının da tahrip edilerek kara kuvvetlerinin hareket alanının sınırlandırılması şart koşulmuştu.

Bunlara uyulmamıştır.

Üstüne üstlük harekat son derece geniş bir alanda, personel sayısı az ve morali düşük birliklerle, birkaç merkezden başlatılarak ateş güçü dağılmıştır. Diğer yandan elektronik harpteki becerisizlik, alandaki komutanları birbirleriyle konuşamaz hale getirmiştir. Böylece, Ukrayna istihbaratı, sadece cep telefonlarıyla konuşabilen komutanlardan, düşmanın taktik hareketleri hakkında önceden bilgi alabilir hale gelmiştir. Yeterince lojistik ikmal de sağlanamamıştır.

Ukrayna ise çok kısa sürede toparlanmıştır. Zelinsky tartışmasız ulusal lider haline gelmiş, Rus işbirlikçileri ise kısa sürede ordudan ve bürokrasiden temizlenmişlerdir. Batı kararlı biçimde Ukrayna’nın arkasında pozisyon almıştır. Batılı devletler sadece Rusya’ya ağır yaptırımlar uygulayarak Kremlin’i uluslararası toplumdan dışlamakla kalmamış, Ukrayna’ya yeni nesil silah, teçhizat ve mühimmat da sağlamışlardır. Böylece Ukrayna son model zırhlı personel taşıyıcılara, hava savunma sistemlerine, helikopterlere, M777 toplara ve HIMARS hareketli roketatarlara sahip olmuştur. Bugün ise, yine yeni nesil olan ABRAMS tankları ve savaş uçaklarının tedariki gündemdedir. Ayrıca ABD, Kiev’e istihbarat desteğinde bulunmaktadır. Batı’nın süreklilik arz eden bu desteği sayesinde Ukrayna ordusu Rusya’yı Dinyeper nehrinin doğusunda sıkıştırmış ve Moskova stratejik hedefini küçültmek zorunda kalmıştır. Ayrıca, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik başvurularıyla birlikte, Rusya açısından batıdaki stratejik cephenin genişlemesi ihtimali ortaya çıkmıştır.

Geçtiğimiz Kasım ayında Herson merkezinden geri çekilmeyle birlikte, Rusya çatışma alanında savunma pozisyonuna geçmiştir.

Bugün Putin, 2022 Eylül’ünde gayrı hukuki olarak ilhak ettiği Ukrayna’nın dört eyaletini, yani Donetsk, Herson, Luhansk ve Zaporizhzhia’yı elinde tutarak, nihayetinde Batı’ya entegre edilecek Ukrayna ile arasında bir tampon oluşturma arayışındadır.

Bunun için savaşı uzatmaya hazır görünmektedir.

Rus hava kuvvetleri, geçen yılın sonundan itibaren Ukrayna’nın kritik alt yapısını tahrip etmeye yönelmiştir. Geçtiğimiz Eylül ayında uygulamaya konulan kısmi seferberlik ile ordunun asker açığının, ihtiyatta tutulan deneyimlilerle kapatılması hedeflenmektedir. Tümen düzeyinde birliklerin yeniden teşekkül edileceği açıklanmıştır. Özel paramiliter gruplar olan Wagner alana sevk edilmiştir. Bununla beraber lojistik sorunlar devam etmektedir. Roket envanteri azalmıştır. Sovyet döneminden kalma roketler ve İran’dan satın alınan “Shaheed” SİHA’larının kullanılması kaçınılmaz olmuştur.

Öte yandan, Birleşik bir Komuta-Kontrol sistemi oluşturulmuş ve başına stratejinin değişiminde önemli rol oynamış bulunan General Sergey Surokovin getirilmiştir. Ne var ki; Kremlin’deki Bizans oyunları neticesi General Surovkin kısa sürede itibardan düşürülmüş ve üstüne aynı zamanda Genelkurmay Başkanı olan General Valeriy Gerasimov getirilmiştir. Batılı istihbarat kaynaklarına göre, komuta düzeyi, başarısızlık nedeniyle Putin’den korkmakta ve başarısızlığın nedenleri üzerinde sağlıklı bir tartışma ortamı yaratılamamaktadır.

Yabancı basına yansımış istihbarat raporlarını kaynak alarak değerlendirdiğim bu hikaye acılarla dolu bir süreçten geçtiğimiz bu aşamada bize bir şeyler çağrıştırmıyor mu?

Benzer Haberler

Facebook'ta Biz

Çanakkale Rent a Car Banka Kredisi diş rehberi Bozcaada Otelleri Bozcaada Otelleri Bozcaada Pansiyonları