Eski Türkiye’de kısa adı DMO ve TMO gibi kuruluşlar vardı. Örneğin Toprak Mahsulleri Ofisi ürün alımı yapardı. Şimdi Cumhurbaşkanlığı himayesinde görev yapan yeni moda ofisler var. Bakın bunlardan biri nasıl açıklama yapmış bir süre önce.
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi yabancı yatırımcıya Türkiye’ye gelmesi için çağrıda bulunarak “nitelikli ve uygun maliyetli iş gücü” ibaresini kullanmış.
Yani Türkçesi şöyle: Türkiye’ye gelin işinizi kurun, işçilik maliyeti öyle düşük ki, kaliteli bir ürünü daha ucuza elde edebilirsiniz. Buna da şükür! En azından çalışanımız için “nitelikli” kelimesinin kullanılması da önemli. Bir anlamda nitelikli iş gücüne gerektiğinden az ücretin verildiği, üstelik Devlet katında itiraf ediliyor.
Siyasiler söylemiyor ama Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi bunu açıkça ilan ediyor. Buna rağmen yabancı sermayeyi çekemiyorsak durup düşünmek gerek.
Acaba bu ibaredeki “maliyetli iş gücü” içinde “yaşam maliyetinin de ucuzluğu” var mı?
Neden bu acımasız ifadeyi kullandım dersiniz, anlatayım. İçinde bulunduğumuz salgın ortamında bir süre önce açıklandı: 5 günde tam 15 sağlık çalışanımızı yitirdik. Böylece toplamda 300 rakamını aştık. Almanya’da bu sayı sadece üç…Yetmedi devam ediyorum. 10 ayda 2 bin 427 işçi ölümünden, 741 kadarı da Covid 19 virüsü nedeniyle olmuş. Bir acı gerçek daha: Bu rakam içinde 681 çocuk işçi ölümü de var.
İşte size “uygun maliyetli iş gücü” ve de yanında “ucuz” ölümler… Bunu da “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi” açıklamış. Bu açıklamalara nasıl bir yorum yapılabilir, herkesin kendi vicdanına bırakıyorum.
Tabi bu durum nereden kaynaklanıyor diye bir soru mutlaka akla gelebilir. Cevabı yine bir Cumhurbaşkanlığı ofisinden alalım isterseniz. Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi araştırmış ve bulmuş! Vatandaşın yüzde 80 kadarı bütçesinden pay ayırıp “yatırım” yapamıyormuş. Yani ev, araba alamıyor, hadi bundan geçtik kenara bir çeyrek altın dahi koyamıyor. Şaka gibi bir araştırma ve sonuç değil mi? Herkes ucuz ekmek, tane ile meyve, kuru bakliyat derdindeyken “yatırım” sözcüğü nasıl da itici geliyor insana…Olsun, en tepedeki yönetici kurum bir ofis açmış, vatandaşın tasarrufu ile ilgilenmiş. Fena mı? Şimdi tespit yaparlar, sonra da çözüm getirirler diyelim. Bu arada yüzde 80 oranı anladık da, kalan yüzde 20 ne yapmış ona bakmak gerekmez mi?
Onu da, hayatı muhalif olmaktan ileri gidemeyen bazı ekonomistler yorumluyor! Diyorlar ki, geçtiğimiz hafta tam 598 milyon dolar satın alınmış piyasadan. Acaba yüzde 20’nin kaçı alabildi bu parayı? Yanlış hatırlamıyorsam, bankalarımızdaki döviz rezervi 300 milyar dolar civarıymış. İlk kez yüce halkımız devletinden daha zengin konuma geçmiş oluyor bu hesapla! Baksanıza bazı şom ağızlılar sürekli Merkez Bankası’nın 30-35 milyar dolar ekside olduğunu haykırıyor ekranlardan. Bunlardan bazıları da yemiyor, içmiyor, varsa yoksa kamu-özel ortaklığı ile yapılan yap-işlet-devret eserlerini gündeme taşıyor. Hafta sonları cumartesi ve pazar sokağa çıkma kısıtlaması sırasında, örneğin Yavuz Sultan Selim Köprüsü için günlük 17 milyon lira garanti ücret geçerliymiş. Osmangazi Köprüsü için de aynı durum söz konusuymuş. Bu köprü için günlük 14 milyon lira, iki günde de toplam 28 milyon lira hiç araç geçmeden ödenecekmiş ilgili firmaya. Onlar da havadan alacakları parayı neden bağışlasınlar, hayrat mı bu? Geçilmeyen köprünün parasını, tıkır, tıkır alıyorlarmış. Geçilen araç sayısının yeterli olmadığı hallerde, garanti bedelini karşılamak için Hazine’den ödenen miktar için “geçmeyen vatandaş bile para ödüyor” denir ya, işte bu kinaye, sokağa çıkma kısıtlaması günlerinde gerçek olmuş.
“Hayaldi gerçek oldu” ironisi yapılır bazı gelişmeler için, bu da ona benziyor.
Hayal edilmesi bile zor şeyler yaşanıyor ülkemizde.
En acısı da çoğuna alışıyoruz.
Bırakın köprüden geçmeyi oturduğu mahalleden yaşadığı kentin meydanına yokluk nedeniyle inememiş milyonlar var ülkemizde.
Diğer tanımıyla ”nitelikli ve uygun maliyetli iş gücümüz” onlar bizim.
