Geçenlerde oturmaktan canım sıkıldı, sanal dünyada biraz gezineyim dedim, bir zamanların ekonomiyi yöneten değerli bürokratı, şimdinin kitapları satış rekorları kıran başarılı polisiye yazarı Mahfi Eğilmez’in bloguna takıldım. (*)
Mahfi Bey, “kendime yazdıklarım” başlıklı bloğundaki son makalesinde şu kaynağı bilinmeyen, bir türlü de bulunamayan 24 milyar dolara değinmiş, özetle ekonomistlerin “net hata noksan” diye adlandırdıkları bu durum için demiş ki:
“Ocak-Temmuz ödemeler dengesinde 36,7 milyar dolarlık cari açık oluşmuş, bu açığın yaklaşık 4 milyar doları sermaye ve finans hesabıyla (doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları vb.) finanse edilmiş görünüyor. Geriye kalan 32,3 milyar dolarlık açığın 24,4 milyar doları net hata ve noksan kalemiyle finanse edilirken kalan 7,9 milyar dolar da rezervlerden harcanarak finansmana katkı sağlanmış. Özetle söylemek gerekirse 2022 yılının ilk yedi ayında 36,7 milyar dolarlık cari açığın yüzde 66’sı nereden geldiği bilinmeyen paralarla yüzde 22’si rezervlerle karşılanmış. Demek ki cari açığın yalnızca yüzde 12’si nereden geldiği bilinen ve rezervlerde olmayan paralarla karşılanmış.”
Yahu diye düşündüm: “Haydi biz cahiliz, ekonomide neler olup bittiğini bir türlü kafamız almıyor da, yıllarca Türkiye ekonomisini yönetip girdisini çıktısını ezbere bilen Mahfi Bey bile bu pozisyona düşebiliyor, “ben de bilmiyorum” diyebiliyor. “bilemediğini açıklamaktan” da sıkıntı duymuyor. Zaten hem bürokraside zirvelerdeyken, hem özel yaşamında oldum olası mütevazı tutumuyla dikkati çekmiştir.
—-Ali Baba, 40 Haramiler—
Fakat Mahfi Beyin bloğundaki makaleler kadar, orada ileri sürülen görüşler hakkında yorumlar yapan, altında tartışmalara katılanların yazışmaları dikkatimi çekti. Birkaçını dikkatinize sunmak istiyorum:
YORUM: Son günlerde ecdadımızın kim olduğu konusunda bir tartışma sürüp gidiyor. Ecdadı Ali Baba ve Kırk Haramiler olanlar araştırıldığında herkesin bildiği bu sırlar ortalığa dökülecek ve milletin ağzı bir karış açık kalacak ama gün henüz o gün değil. Neyse ki o günlerin gelmesine fazla bir zaman kalmadı…
SORU: Hocam para paradır, nereden gelirse gelsin kim karışır? Bu para nereden geliyor diye mi soruyorlar devlete?
EĞİLMEZ: Baba, anne ve kızdan oluşan üç kişilik bir aile düşünün. Bu ailede sadece baba çalışıyor ve para kazanıyor. Bir akşam işten eve geliyor bir bakıyor ki salondaki eski televizyon gitmiş yerine yenisi gelmiş, mobilyalar yenilenmiş. Sizce “bunlar nereden geldi?” diye sormalı mı yoksa “aman bana ne nereden geldiyse geldi üzümünü ye bağını sorma” mı demeli?
YORUM: Hocam, üzümü ye bağını sorma. Gelmiş işte. Olmadı yatarız üstüne. Canımızı mı alacaklar?
EĞİLMEZ: Osmanlı üstüne yatmayı denediği için canını almışlardı.
YORUM: Hocam nas var nas, paranın nereden geldiği sorulmaz. Sormak, sorgulamak, düşünmek biat etiğine de aykırı zaten. Böyleleri için “bu fakir”, faiz sebep enflasyon neticedir diyorsa o doğrudur. Yarın enflasyon sebep faiz neticedir derse o da doğrudur. Buna biat kültürü deniyor.
EĞİLMEZ: Biz biat kültüründen değiliz. Onun için sorarız.
YORUM: İnek altında buzağı arayın, her şeyi siz biliyorsunuz ya, çok bilen çok yanılır.
EĞİLMEZ: Her şeyi bilsek sorar mıyız bu nereden geldi diye? Bilmediğimiz için soruyoruz. Biliyorsanız siz açıklayın da öğrenelim. Öte yandan evinize bilmediğiniz bir yerden beş bin lira gelse eşinize ya da çocuklarınıza sormaz mısınız bu nereden geldi diye? ‘Oh iyi bir yerden para gelmiş’ mi dersiniz?
YORUM: Arkadaş “öküz altında buzağı arayın” diyeceğine “inek altında buzağı arayın” diyerek yapılan işin doğru olduğunu da itiraf etmiş aslında. Az bilen hiç yanılmaz mı? Cahillik mutluluktur. Rakam çok büyük. İzaha muhtaç. Resmen bavullarla para taşıyıp ülkeyi fonluyorlar. Yazık…
EĞİLMEZ: Bu kadar para bavulla taşınamaz.
YORUM: Özel uçaklarla mümkün üstadım —Rus sermayesi mi getirdi?— Bir başka yorumcu ise 24 milyarın kaynağını “kendince” açıklamış:
1- İçine düştüğümüz durumu fırsat bilen kamu mülkiyetindeki kuruluş ve gayri menkullere el altından sahip olma hevesi güden Körfez Sermayesi
2- Ukrayna’da başlattığı savaş nedeniyle finansal anlamda abluka altına alınan Rus Sermayesi
3- Ne olursan ol gel diyen kambiyo mevzuatımızı gören Karanlık Sermaye
4- Son aylarda Hazine ve Merkez Bankasının nefesini ensesinde hisseden elinde döviz olduğunun bilinmesini istemeyen Yerli Sermaye Türkiye ekonomisinin nasıl düze çıkacağı yolunda görüş belirten bile var:
YORUM: Sadun Aren hocanın ekonomi dersleri kitabında Türkiye’nin İleri Sanayi sahibi ülkeler arasına girebilmesinin tek koşulu: Kapitalist sistemden Sosyalizme geçmesiyle mümkündür deniliyor?
EĞİLMEZ: Türkiye, kapitalizmi nasıl ahbap çavuş kapitalizmine çevirdiyse sosyalizmi de muhtemelen ahbap çavuş sosyalizmine çevirir. Önemli olan sistemi yozlaştırmadan uygulayabilmek. Vesselam, güncelin batağından zaman zaman çıkıp böyle değerli kalemlerin yazdıklarına kulak vermekte yarar var, “bilmiyorum” deseler de çok şey öğreniyorsunuz o isimlerden…
(*) https://www.mahfiegilmez.com/?m=1
