29 Mart 2024 - Hoş geldiniz

SÖNMEZ ÇETİNKAYA YAZDI- CEZAYİR DÜNYA GÜNDEMİNDE ÜST SIRALARDAKİ  YERİNİ KORUYOR

Ana Sayfa » GÜNCEL » SÖNMEZ ÇETİNKAYA YAZDI- CEZAYİR DÜNYA GÜNDEMİNDE ÜST SIRALARDAKİ  YERİNİ KORUYOR

Eklenme : 12.03.2019 - 10:36

SÖNMEZ ÇETİNKAYA YAZDI- CEZAYİR DÜNYA GÜNDEMİNDE ÜST SIRALARDAKİ   YERİNİ KORUYOR

Cezayir’deki son olayları uluslararası medyadan anlayıp aktarmaya çalıştığım önceki yazımdan dört gün sonra, bu ülkeden dün akşam saatlerinde ilginç haberler akmaya başladı. 

O sırada her gün yaptığım gibi,  Aljazeera Tv’de günün seçilen önemli olayının, farklı yerlerden, konuya yakın konuklarla analiz edildiği ‘Inside Story’ programını izliyordum. Programın konusu Tibet’teki son siyasi gelişmelerdi. Programdan edineceğim bilgileri aktaracağım yazı için notlar alıyordum.

Programın önceden hazırlanmış banttan yapılan yayını tam ortasında kesildi. “Flash Haber” olarak, Cezayir’deki yeni gelişmeler canlı bağlantılarla verilmeye başlandı. 

Cezayir’de bir ölçüde beklenen, ama bu kadar hızlı olması sürpriz olarak görülen gelişmeler aktarılıyordu. Bendeniz de, bugünkü yazımda Tibet yerine Cezayir’deki olayları anlayıp siz okuyucularıma yansıtmak istedim.

Bilindiği gibi, bir hayli hasta olduğu için Cenevre’de tedavi görmekte olan Başkan Bouteflika pazar günü ülkesine dönmüştü. 

Dönüşünden bir gün bile geçmeden, dün akşam saatlerinde yaptığı açıklama ile, protestocuların talebi doğrultusunda Nisan’da yapılması beklenen seçimde aday olmayacağını, ancak seçimlerin ertelenerek yeni bir anayasa yapılması yoluna gidileceğini açıkladığı bildiriliyordu.

Aljazeera diğer programlarını iptal ile bir saat boyunca, bu taze konuyu işledi. Programa, Cezayir’i iyi bilen kıdemli programcılarından Hasheem Ahelbara, geçen yazımda da görüşlerine yer verdiğim siyaset analisti Cezayir’li Amel Boubekur ve Beyrut’tan Carnegie Ortadoğu araştırmacılarından Dalia Ghanem katılarak gözlem ve görüşlerini aktardılar.

Her üç uzmanın görüşlerinin ortak ve aykırı yönlerini şu şekilde özetlenebilir.

Arap milliyetçiliği temelinde sol bir parti olarak tanımlanan NFL ( National Freedom Party ), 1990’ların başından 2000’li yılların başına kadar yaşanmış iç savaştan ülkenin kurtarıcısı olarak saygı görüyordu. Parti’de hakim olan unsurlar, başta askeri liderler olmak üzere bürokratlar ve politikacılar.

Nitekim 1999’da Bouteflika’yı iktidara getirmekle kalmamış, en başından beri ülkeyi şekillendirip yönetmişler.

2011 Arap Bahar’ı sürecinde, ülkenin bütünlüğünü korumuş olmaları yanında, petrol fiyatlarının yüksek olduğu dönemlerde halka sundukları yüksek sübvansiyonlar ile, halkın rejimin yolsuzluklarını görmezden gelmesini sağlamışlar.

Ancak petrolün ucuzlamaya başladığı son yıllarda sübvansiyonların kesilmesiyle halkın tepkisi birikmeye yüz tutmuş ve başta Bouteflika olmak üzere Parti saygınlığını büyük ölçüde kaybetmeye başlamış. Sonunda tepkinin yoğunlaştığı üniversiteler ve öğrenciler üzerinde baskı daha da artınca, geçtiğimiz haftalarda öğrencilerin başlattığı protesto hareketi, başkent Cezayir kentinde başlayıp diğer kentlere de yayılmıştı.

Bu hareketin en ilginç yönü, şimdiye kadar gayet barışçı bir şekilde başlayıp devam ediyor olmasıydı. Bunun başta gelen nedeninin de, İslamcı Parti mensubu “mücahiddin” denen unsurlar yanında, diğer siyasi partililerin harekete katılma taleplerinin, protestocular tarafından red edilmiş olması.

Diğer taraftan, yine dün 1000 dolayında yargıç da Nisan seçimlerinde görev almayacaklarını belirten sert bir bildiri yayınlamış durumda.

Bu arada akşamın geç saatlerinde gelen yeni bildirisinde Bouteflika’nın, protestocuları anlayışla karşıladığı, onların barışçı gösterilerine saygı duyduğu, seçime katılmayacağı, ülkede yeni bir temel oluşturmak için yeni bir anayasa hazırlanacağı gibi hususlara yer verildiği görüldü.

Bu bildiriyi, mevcut başbakanın istifasını verdiği, eski içişleri bakanının başbakanlığa atandığı, kabinenin tamamen değişeceği haberleri takip etti. Daha sonra da, sırayla Genel Kurmay Başkanı’nın, eski Başbakan’ın  yeni atanan Başbakan’ın içinde olduğu, artık ” derin devlet” olarak adlandırılan kişilerin birer birer Bouteflika’yı ziyaret görüntüleri ekranlara yansıdı.

Aljazeera yorumcuları bu görüntüyü, ordu üst kademesi dahil, derin devletin müthiş bir paniği olarak değerlendirdiler.

Çünkü olayların başlarında, Genel Kurmay Başkanı’nın korkutma amaçlı tehditleri sonuç vermemiş, protestolar daha da artarak ülkenin birçok tarafına yayılmıştı.

Bu durumda yarından itibaren ülkede neler beklenebilir?

Yorumcuların ifadelerine göre; Cezayir ordu komutanları ABD’ye ve AB ülkelerine yakın kişiler. Söz konusu ülkelerden alınan ilk izlenim, bu ülkelerin Cezayir’de daha fazla belirsizlik istemedikleri için, ordu komutanlarını nasıl yönlendirecekleri merak konusu.

Ancak yorumcuların mutabık olduklarının başında, değişimin çok acı verici ve zor olabileceği, muhalefetin çok parçalı olması nedeniyle ortak bir aday üzerinde anlaşmalarının güçlüğü gibi hususlar geliyor.

Önümüzdeki Cuma gününün çok kritik olacağı anlaşılıyor. Bilindiği gibi Cezayir’de Cuma’nın tatil ve haftanın en önemli, toplu ibadet günü olması nedeniyle protestoların hangi boyutlarda olacağının tahmin edilmesinin güç olduğu belirtiliyor.

Bütün bunların ötesinde, Cezayir’deki bu geçiş dönemi barışçı bir şekilde sonlandırılabilirse, ordunun yönettiği derin devlet ve geçmişten gelen çok sayıda İslamcı savaşçının bulunduğu bir Kuzey Afrika ülkesinden, benzer birçok ülkeye olumlu örnek olabilecek. Tersi olursa ne mi olacak?

İşte onu kestirmek çok güç!

Benzer Haberler

Facebook'ta Biz

Çanakkale Rent a Car Banka Kredisi diş rehberi Bozcaada Otelleri Bozcaada Otelleri Bozcaada Pansiyonları