Adalet Bakanlığı’nın ‘Yargı Reformu Strateji Belgesi’ni açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, son 6 yılda ifade özgürlüğünün gelişmesi için önemli adımlar attıklarını iddia etti.
Yürürlüğe girmesiyle mevcut yargılamaların ve cezaevindeki hükümlülerin durumunu etkileyecek ‘Yargı Reformu Strateji Belgesi’ hakında Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda açıklamalar yapan AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, ifade özgürlüğünü demokrasinin en önemli şartı olarak gördüğünü söyledi. Son 6 yıllık süreçte de bu özgürlüğün gelişmesine yönelik önemli adımlar attıklarını belirtti.
Bu adımlardan birinin medya özgürlüğünün geliştirilmesi olduğını ifade eden Erdoğan, tutuklama tedbirinin ölçülü olması için adımlar attıklarını, ‘Yargı Reformu Strateji Belgesi’ ile tutukluluğun ancak zorunlu hallerde yapılması yönünde değişiklik yapacaklarını belirtti.
Konuşmasında avukatlara yeşil pasaport hakkı vermeyi planladıklarını da söyleyen Erdoğan, Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu’na bakarak ‘Ama her avukata değil değil mi’ diyerek onay aldı.
Artı Gerçek’te yer alan habere göre Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın, Cumhurbaşkanlığı Saray’ında düzenlediği ‘Yargı Reformu Stratejisi’ toplantısında yaptığı açıklamaların satır başları şöyle:
‘SÜRECİ BİZZAT TAKİP EDECEĞİM’
“Adalet mülkün temelidir diyerek devleti adalet temeli üzerinde inşa eden bir medeniyetin temsilcileri olarak bu mesele bizim önceliklerimiz arasında hep ilk sıralarda yer almıştır. Milletimiz 2002 yılında ülkeyi yönetmeyi bize verdiğinde adaleti, emniyeti yükselteceğimizin sözünü vermiştik. En büyük reformlar bu alanlarda gerçekleştirdiğimizi görüyoruz.
Reform belgesinde yer alan başlıkların uygulamaya geçirilmesi sürecini bizzat yakından takip edeceğim. Türkiye’nin AB üyeliği sürecindeki en büyük kazanımlarından biri reform çalışmalarını özellikle sistematik bir şekilde hazırlama ve tartışma kabiliyetini geliştirmiş olmasıdır.
‘AB DAYATTIĞI İÇİN DEĞİL’
Biz bu reformları AB dayattığı için değil milletimizin ihtiyacı olduğu için hayata geçiriyoruz. Tarih bize gösteriyor ki adaletin güçlü, güçlülerin de adaletli olduğu toplumlar hızla büyür, kalkınır ve gelişir. Adalet tabanı güçsüz olan devletin uzun süre ayakta kalma imkânı yoktur. Elbette eksikliklerimiz var, sıkıntılarımız var ama her şeye rağmen kültürümüze, tarihimize karşı olan bağlarımızı koruyoruz. Kaybettiğimiz değerleri kendi coğrafyamızda bulacağız. Bu belge güven veren ve erişilebilir bir adalet vizyonuyla hazırlanmıştır. Amacımız tüm kurumlarımızın ifade özgürlüğüne, özgürlüğü kısıtlayan diğer tüm uygulamalara karşı duyarlı olmalarını sağlamaktır. Mevzuattan kaynaklanan sıkıntıları süratle çözmekte kararlıyız. Yargı reformu belgesi içerdiği pek çok hedefle vatandaşların sisteme duyduğu güveni artıracak hem de daha öngörülebilir bir yatırım ortamı oluşmasına katkı sunacaktır. AB tam üyelik sistemine bağlılığımızı da bununla göstermiş oluyoruz.
Yargı reformu stratejisinde iki temel perspektif 9 amaç, 256 faaliyet bulunuyor. Her bir başlık uzun çalışmaların ürünüdür. Belgenin tam metni hem kitap olarak hem de internet mecrasında ilgilenenlerin ulaşımına açılmıştır.
Düşünce açıklaması suç oluşturmayacak. Tutuksuz yargılamayı asıl yöntem olarak görüyoruz. İnternet engellemeyi gözden geçiriyorum. Bir internet sitesinin tamamına değil, engellenmesine karar verilen kısmına erişimin sınırlanmasına imkan verecek bir düzenleme yapılacak. İnsan hakları eylem planının ilkini 2014 yılında hazırlamıştık. Yeni plan kısa süre içerisinde tamamlanacak.
‘AVUKATLARA YEŞİL PASAPORT HAKKI VERECEĞİZ AMA HER AVUKATA DEĞİL’
Yargı Reformu Strateji Belgesi, savunma hakkının etkin kullanımının sağlanmasına yönelik önemli düzenlemeler öngörüyor. Bu çerçevede, bir ilke imza atılarak avukatlık stajına başlamak için ‘Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’nda başarılı olma şartı getirilecek. Savunmanın yargılamalara etkin katılımı temin edilecek. Bazı iş ve işlemlerin avukat aracılığıyla yapılması sağlanacak. Avukatlık hizmetlerinin vergilendirilmesi konusunda yeni bir düzenleme hayata geçirilecek. Kamu avukatlarının özlük hakları geliştirilecek. Avukatlara ilk defa yeşil pasaport alma hakkı tanınacak. (Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu’na bakarak) Ama her avukata değil.
‘YENİ BİR İNSAN HAKLARI EYLEM PLANI HAZIRLANACAK’
Yargı Reformu Strateji Belgesi, hak ve özgürlüklerin geliştirilmesi ve genişletilmesi amacıyla mevzuat değişiklikleri yapılmasını öngörüyor. Bu çerçevede, hak ve özgürlüklere ilişkin standartların yükseltilmesine yönelik mevzuat paketleri hazırlanacak. Ayrıca, ifade özgürlüğüne ilişkin davalarda kanun yolu güvencesi artırılarak ilgili kararların istinaf incelemesinden sonra Yargıtay tarafından da incelenmesi sağlanacak. Tutuklama tedbirine ilişkin mevzuat gözden geçirilecek ve tutukluluk süreleri soruşturma ve kovuşturma aşamaları için ayrı ayrı düzenlenecek. İnternet erişim engelleme usulleri ele alınarak bu konuda uluslararası standartlara uygun bir mevzuat altyapısı oluşturulacak. Makul sürede yargılanma hakkının ihlaline ilişkin başvurular için yeni bir mekanizma hayata geçirilecek. Yeni bir “İnsan Hakları Eylem Planı” hazırlanarak hak ve özgürlüklere ilişkin ayrıntılı düzenlemeler ortaya konulacak.
‘HAKİM VE SAVCILAR İÇİN ‘COĞRAFİ TEMİNAT SİSTEMİ’ GETİRİLECEK’
Yargı Reformu Strateji Belgesi, “Yargı bağımsızlığı, tarafsızlığı ve şeffaflığının geliştirilmesi” amacı doğrultusunda önemli düzenlemelere yer veriyor. Bu çerçevede, hâkim ve savcıların mesleki açıdan güçlendirilmesi amacıyla ilk defa “coğrafi teminat” sistemi getirilecek. Böylece, belli bir kıdemdeki hâkim ve savcıların görev yerleri, mesleki başarılarının da gözetilmesi suretiyle istekleri olmaksızın değiştirilemeyecek. Hâkim ve savcılığa girişteki mülakat heyeti genişletilecek. Belirli görevler için mesleki kıdem şartları tekrar belirlenecek. Hâkim ve savcılar hakkındaki disiplin prosedürleri yeniden yapılandırılacak ve HSK’nın disiplin kararlarına karşı yargı yolu genişletilecek.
‘HUKUK MESLEK LİSELERİNE GİRİŞ SINAVI GETİRİLECEK’
Yargı Reformu Strateji Belgesi, hukuk eğitiminden başlayarak hukuk mesleklerine girişi de kapsayacak şekilde yeni bir insan kaynakları modeli ortaya koyuyor. Bu çerçevede, hukuk fakültelerinin eğitim süresi ve kontenjanları ile fakülteye girişte aranan başarı sıralaması ölçütü yeniden belirlenecek. Hukuk fakültelerinde okutulan müfredat yenilenecek. Ayrıca, iki önemli düzenleme ilk defa hayata geçirilecek. Bunlardan biri, “Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı” getirilmesi, diğeri ise Türk yargı sistemine hâkim ve savcı yardımcılığı müessesesinin kazandırılması olacak.
‘STAJA BAŞLAMAK İÇİN HUKUK MESLEKLERİNE GİRİŞ SINAVINDA BAŞARILI OLMA ŞARTI GETİRİLECEK’
Yargı Reformu Strateji Belgesi, savunma hakkının etkin kullanımının sağlanmasına yönelik önemli düzenlemeler öngörüyor. Bu çerçevede, bir ilke imza atılarak avukatlık stajına başlamak için “Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı”nda başarılı olma şartı getirilecek. Savunmanın yargılamalara etkin katılımı temin edilecek. Bazı iş ve işlemlerin avukat aracılığıyla yapılması sağlanacak. Avukatlık hizmetlerinin vergilendirilmesi konusunda yeni bir düzenleme hayata geçirilecek. Kamu avukatlarının özlük hakları geliştirilecek. Avukatlara ilk defa yeşil pasaport alma hakkı tanınacak.
HAMİLE VE ÇOCUKLARIN CEZALARININ İNFAZI EVDE YAPILACAK
Yargı Reformu Strateji Belgesi, “Ceza adaleti sisteminin etkinliğinin artırılması” amacı doğrultusunda yapılacak önemli düzenlemelere yer veriyor. Bu çerçevede, Cumhuriyet savcılarının takdir yetkileri genişletilecek. Bazı fiillere yönelik soruşturmalar fail ile savcı arasında anlaşmayla sonlandırılabilecek. Soruşturmaların kalitesinin artırılması için hukuk fakültesi mezunları adli kollukta istihdam edilecek. Ön ödeme ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi müesseselerinin uygulama alanı genişletilecek. İddianamenin iadesi müessesesinin kapsamı artırılacak. Mevzuatta suç olarak düzenlenen bazı fiiller idari yaptırıma dönüştürülecek. Takibi şikayete bağlı suçların kapsamı genişletilecek. Bazı basit fiillere ilişkin süreçlerin kısaltılması için yeni bir usul getirilecek. Bazı ağır suçlar hariç olmak üzere 15 yaşından küçüklerin ilk defa işledikleri fiillerin soruşturma ve kovuşturmaya konu edilmeden çocuklara özgü koruma mekanizmaları içerisinde değerlendirilmesi sağlanacak. Suça sürüklenen çocuklara özgü kamu davasının açılmasının ertelenmesi modeli geliştirilecek. Adli Görüşme Odaları ülke geneline yaygınlaştırılacak. Şiddet içermeyen bazı suçlardan hükümlü yaşlı, hamile ve çocukların cezalarının, elektronik izleme merkezi aracılığıyla evde infazına imkan tanınacak.”
